АН-ын дотоод сонгуулийн хорооноос намын даргын сунгааг зарлав. Дотоод сонгуулийн хорооны дарга И.Мөнхжаргалын мэдээлснээр тус хороо энэ сарын 23-ны өдрөөс эхлэн хуралдаж, 24-ний өглөөний 04.00 цагт уг шийдвэрийг гаргасан юм байна. Мөн өчигдөр намын дарга С.Эрдэнийн шийдвэрээр УИХ-ын гишүүн асан О.Баасанхүү, Д.Гарамгайбаатар нарыг намын нарийн бичгийн даргаар томилмон байна.
Намын даргын сунгаанд оролцогчид буюу нэр дэвшигчдийг ирэх гуравдугаар сарны 5-ны дотор бүртгэж, дөрөвдүгээр сарын 25-нд намын нийт гишүүдийн саналаар намын шинэ даргыг тодруулахаар шийдвэрлэсэн байна. Мөн тус намаас Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчийг тодруулах сунгааг Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн хуульд заасан хугацаанд буюу намын даргыг томилогдсоны дараа явуулахаар болсон байна. Өөрөөр хэлбэл АН-ын даргыг томилох болон тус намаас Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчийг тодруулах ажиллагаа намын хуучин дүрмээр буюу намын нийт гишүүдийн дунд дунд сунгаа явуулж шийдэхээр болжээ.
Гэвч өөр нэг асуудал бий нь өнөөдөр УДШ АН-ын Х их хурлаар баталсан намын шинэ дүрмийг бүртгэх асуудлаар шийдвэрээ гаргана. Хэрвээ шинэ дүрмийг УДШ бүртгэж авбал АН-ын дарга болон Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчийг тодруулах ажил намын Их хурлаар шийдвэрлэх ёстой. Гэтэл тамга барьж буй намын дарга С.Эрдэнэ УДШ-ийн шийдвэр гарахаас урьтаж Дотоод сонгуулийг хороог хуралдуулсан нь ямар учиртай байв?
Дотоод сонгуулийн хорооноос сунгаар зарлахаас өмнө АН-ын даргад нэр дэвшихээр саналаа илэрхийлсэн хүн нэгээр тогтохгүй. МҮХАТ-ийн дарга О.Амартүвшин, УИХ-ын гишүүн асан Ц.Оюунгэрэл, Х.Тэмүүжин гэм мэтчилэн. Гэвч ДСХ-ны дарга И.Мөнхжаргал энэ асуудлаар “УИХ-ын сонгуульд нам ялагдсаны дараа С.Эрдэнэ дарга улс төрийн хариуцлага хүлээж намын даргын үүрэгт ажлаа өгсөн. Тэр үед намын дэд даргаар ажиллаж байсан хүмүүс ч бас хариуцлага хүлээх ёстой. Энэ шалтгаанаар Х.Тэмүүжин нэр дэвших эрхгүй” гэжээ. Мөн О.Амартүвшинг “Намын Их хурлаас батлаагүй дүрмийн заалтыг /одоогийн Ерөнхийлөгтэй холбоотой/ УДШ-д илгээснийхээ төлөө хариуцлага хүлээж нэр дэвшихгүй” гэсэн байна. Тэгэхээр өмнө нэр дэвшихээ илэрхийлсэн хүмүүсээс ганц Ц.Оюунгэрэл үлдээд байгаа юм байна. Харин өмнөх өдрүүдэд гарсан “Л.Гантөмөр нэр дэвшинэ” гэсэн ч Л.Гантөмөр өөрөө үүнийг баталсангүй.
Хэрвээ өнөөдөр УДШ-ээс АН-ын шинэ дүрмийг бүртгэсэн шийдвэр гарвал асудал эсрэгээрээ явна гэсэн үг. Тэгвэл Дотоод сонгуулийн хорооны шийдвэр цуцлагдаж, намын даргыг томилох, нэр дэвшигчийг тодруулахын тулд намын Их хурлыг зарлан хуралдуулах шаардлагатай болно. Харин УДШ дүрмийн өөрчлөлтийг бүртгэхгүй гэвэл өмнө 2017 онд болсон жишгээр намын дарга, Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчийг намын нийт гишүүдийн саналаар шийдвэрлэх хэрэгтэй болно.
Угаасаа эрх барьж байх үедээ дотоодын хагарлаасаа болж засгаа нураагаад байсан АН-ыг улам ихээр задалсан зүйл нь өмнөх удаа явуулсан сунгаа байсныг хэн ч үгүйсгэдэггүй. Гэтэл одоогийн дарга нарын тамгаа булаалдсан тэмцэл ч гэсэн тэр түүхийг дахин давтаж магадгүй болоод байна.
Сануулахад УДШ өмнөх шийдвэрээрээ АН-ын даргын үүрэг гүйцэтгэгч Ц.Тувааныг АН-ыг төлөөлөх эрхгүй хэмээн үзэж цахим бүртгэлээс хассан. Мөн намын даргын албыг үүрэг гүйцэтгэгчид шилжүүлж өгсөн С.Эрдэнийг ч мөн адил намын даргаар бүртгэхээс татгалзсан байдаг. Энэ тохиолдолд С.Эрдэнэ даргын гарын үсэг зурж баталгаажуулсан шийдвэрүүд мөн хууль ёсны эсэх талаар гишүүд нь маргаан дэгдээж магадгүй. АН дотор үүссэн ан цав улам л томроод байх төлөвтэй...
Б.ЗАЯА
Сэтгэгдэл (1)