Спортын олон төрөлд өргөн хэрэглэгддэг "Их дуулга" гэх нэршил нь анх мэргэжлийн тенниснээс гаралтай бөгөөд хөзрийн бриж хэмээх картын тоглоомын томоохон хожлыг илэрхийлэх хэллэгээс үүсэлтэй.
Түүхийг сөхвөл, “Grand Slam” хэмээх нэршил нь 1933 онд New York Times сонины спортын сэтгүүлч Жон Киран (John Kieran)-ны нийтлэлээр дамжиж, теннисний ертөнцөд түгжээ. Тухайн жил Австралийн алдарт теннисчин Жэк Кроуфорд (Jack Crawford) жилийн туршид зохиогддог дөрвөн том тэмцээний гуравт нь буюу Australian Open, Roland Garros, Wimbledon тэмцээнд дараалан түрүүлсэн байв. Харин тэр дөрөв дэх том тэмцээн болох US Open-д ялалт байгуулж чадвал теннисний ертөнцөд урьд өмнө байгаагүй амжилт тогтоох байлаа.
Жон Киран тухайн үед “Хэрэв Кроуфорд US Open-д түрүүлж чадвал тэр теннисний талбай дээрх "Grand Slam" байгуулсантай адил хэрэг болно” хэмээн бичжээ. Ингэснээр хөзрийн брижний нэр томьёо теннисний спортод албан ёсоор нэвтэрсэн түүхтэй.
Үүнээс хойш, жилийн туршид зохиогддог дэлхийн хамгийн нэр хүндтэй дөрвөн том теннисний тэмцээнийг “Их дуулга” буюу Grand Slam хэмээн нэрлэх болжээ. Өнөөдөр уг нэршил нь Australian Open, French Open (Roland Garros), Wimbledon, US Open гэсэн дөрвөн тэмцээний цогц хэлбэрийг илэрхийлэх болсон юм. Харин эдгээр тэмцээнийг нэг жилийн дотор бүгдийг нь ялж чадсан тамирчныг “Grand Slam эзэмшигч” хэмээн нэрлэдэг.
"Их дуулга" нэршлийн спорт дахь өргөжилт
Тенниснээс үүдэлтэй энэ нэршлийг бусад спортын төрөлд ч ашиглах болжээ. Жишээ нь, мэргэжлийн гольфийн спортод мөн “Их дуулга” буюу Grand Slam гэх нэршлийг хэрэглэдэг бөгөөд дөрвөн гол тэмцээнийг ялсан тамирчныг ийнхүү нэрлэдэг байна.
Үүнээс гадна, жүдогийн спортоор зохиогддог олон улсын томоохон тэмцээнүүдийг "Их дуулга" гэж нэрлэх болсон. Олон улсын жүдо бөхийн холбооноос жил бүр зохион байгуулдаг цуврал тэмцээнүүд нь Grand Slam Judo гэсэн нэршилтэй болсон нь тенниснээс авсан нэгэн жишээ юм. Тухайлбал, Баку, Парис, Токио зэрэг хотуудад болдог жүдо бөхийн тэмцээнүүд бүгд "Их дуулга" гэсэн тодотголтой байдаг.
Мөн хөнгөн атлетик, авто спорт зэрэг бусад төрлүүд ч энэ нэршлийг ашиглах болж, томоохон тэмцээнүүдийн нэрийн өмнө “Их дуулга” гэх үгийг хавсарган хэрэглэх явдал түгээмэл болжээ.
Эх сурвалж: New York Times, International Judo Federation