Ид шид урдаас чинь ирж байгаа, булан тойроод хүлээж байгаа, эсвэл яг одоо зүрхэнд чинь цохилж байгаа, итгээрэй. Шинэ оны мэнд!

Ерөөсөө хөгжлийн жам ёс гэж байна. Олон мянган жил хадгалж ирсэн монголын онцлогтой үндэсний хосгүй нүүдлийн соёл иргэншил гэдэг чинь хөгжлийн жам ёсны эсрэг цэх зогсоод байж чадахгүй болсон байна. Ядуурал, нийгмийн бухимдал, нийгмийн хямрал, нийгмийн тогтворгүй байдлын үүр уурхай болчих магадлалтайг хүлээн зөвшөөрөхөд сэтгэлгээний хоцрогдол гол саад болж байна. Гучин жил элдэв хямрал салахгүй байгаа чинь сэтгэлгээний хоцрогдлын бүтээл, тусгал нь шүү дээ!

Тусгаар тогтол, төр улсаа сэргээн мандуулсан 1911 оны арванхоёрдугаар сарын 29-ний өдөр Хүрээнд ямар үйл явдал болсон талаар цаг минутаар бичсэнийг үзвэл монгол хүний сэтгэлийг өөрийн эрхгүй гойд ихээр татна.

Монголын голлох экспорт нь Хятад руу гаргаж буй нүүрс, ингэхээр худалдааны нэгдүгээр түнш Хятад. Гэвч Хятад нь Монголын худалдааны гол түнш болохоос эдийн засгийн ерөнхий хамаарагч биш.

Монголчууд хийхгүй юмаа ярьдаг, тэр яриа нь агаарт замхардаг. Тэгвэл хөгжсөн гадаад улсуудын ард түмэн хийх ажлаа ярьдаг, ярьснаа ажил болгодог. Агаарт замхардаг яриа хөөрөөгөө монголчууд амны бэлгээс ашдын бэлгэ хэмээн зөвтгөх ба тэр нь хэлц онч үгс нь...

Шулуухан хэлэхэд МАН-ын ийм л хар муу технологийн үрээр энэ их утаа, түгжрэл, нийгмийн стресс бий болсон. Үүнийг ухаарах сэхээрэх боломжийг иргэдэд огтхон ч өгөхгүй байна, өнөөдрийн эрх баригчид. Ийм байж болох уу…

2019 онд ЭТТ-н борлуулалтын нийт орлого 2,2 их наяд байсан бол энэ жил цэвэр ашиг нь гурван их наядаар яригдаж байна. Ийм тохиолдолд МАН энэ компаниас гараа татаж чадах уу? Чоно махнаас гарлаа гэж дуулсан уу?!

2024 онд хавар зуны урин дулаанд МАНЖАН нарыг үсгүй, үнсгүй болтол сэгсэрнэ гэж шинэ оны босгон дээр улныхан тавхайгаа гялалзуулан бядтай масс болохоо харуулъя гэж мөөрч байгаа шүү!

Урьд жилүүдэд Долгор дандаа л урт холын зорилгоо нэг саначихаад, аандаа алсаараа болох биздээ гэж итгэн айхтар бичиж тэмдэглэдэггүй, төлөвлөж төвлөрдөггүй байж ээ. Тэгэхэээс тэг гэсэн шиг амьдралын янз бүрийн ачаа, элдэв янз хүлээсүүд, энд тэнд үүрсэн хариуцлагууд улам ихсэх тусам өдөр тутамдаа өнөөх яарсан, завгүйгээрээ тууж явтал яг би чинь хэн билээ, юу хүсэж мөрөөддөг, амьдралдаа юунд зорьж байгаа билээ гэдгээ тоолгүй орхичихсон, нэг мэдэхэд он жилийн дундуур тууччихсан байх юм.

Гарчиг тун эвгүй, түгшмээр. Гэвч би яг байгаагаар нь авчихлаа. Сүржигнэх гээгүй шүү. Өнөөдрийн байдлаар УБ-ын агаарын бохирдлын хэмжээ ДЭМБ-ын тогтоосон аюултай түвшнээс даруй 4 дахин их болсон...

Орчин үеийн монгол хүн эдүгээ монгол ёсоо алдаж, ямар хүн болов гэдгийг өгүүлье. 

Энэ удаагийн сонсголоос ухаарах ёстой, сэхээ авах ёстой ганц зүйл бол ерөөсөө төр бизнес хийхээ больё. "Хувийн компанид өгөхгүй, төр өөрөө ашиг хийнэ" гэж зөрж зүтгээд өнөөдөр юунд хүрэв. Хийх ёстой ашгаасаа давсан хулгай хийчихээд, бие биенээ барьж идээд сууж байна.

Их хурал дээр “Утааны сонсгол” гэж болох болов уу? Утаатай тэмцэх нэрийн дор зувчуулсан бүхнийг өмөөрөх аргагүй. Гэхдээ цаана нь их учир бийг бас мартаж хэрэггүй. Хотын утаа бол муу түлшний утаа биш, харин эрчим хүчний тусгаар тогтнол маань уугиж байгаа нь тэр бөлгөө!

Амралтын өдрөөр яаруу сандруу танилцуулсан гэнэтийн энэ шийдвэрүүдийн ард яг ямар арга бач байсан бэ? Х.Нямбаатар гэдэг хүн өөрөө өөрийнхөө толгойд олс углана гэж байх уу?

Монголд гаднаас хөрөнгө оруулж дотоодын үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх бас нэг гарц байна. Ажиллах хүч нь салхи, нар. Дэлхийд салхины гурван том урсгал байдгийн нэг нь Монголын говиор дайрдаг. Технологийн дэвшлийн буянгаар ганц салхин сэнс 8 мегаватт эрчим хүч гаргадаг бололцоо буй боллоо. Гэтэл аймгийн төв дундачаар 4 мега хэрэглэдэг. Монголоор дайрч буй салхи 8 терраватт, нар нь 5 терраватт эрчим хүч үйлдвэрлэх бололцоотой гэнэ. Өнөөгийн Хятад улсын нийт хэрэглээ үүнтэй харьцуулахад ердөө нэг терраватт шүү дээ. "Эх орончид" зөвшөөрвөл ийм боломж байна.

Бөхчүүдээсээ тогтмол допингийн шинжилгээ авч, илэрсэн хүмүүсийг нь ингэж заавал дөрвөн жилээр “яллаж” байхаар доогуур цолтой барилдуулбал хүнлэг болох юм биш үү.

Эдүгээ Монгол оронд маань эдийн засгийн элдэв гачаал бишгүй тулгарч байна. Хоёр хөршөөсөө эдийн засгийн хамааралтай нь харагддаг, мэдрэгддэг. Тэглээ гээд буруутнаар өрнөдийн (хэрэг дээрээ гуравдагч хөршүүд) түнш орнуудаа тодруулан тэднийг араб, африк, мусульман, латин шиг иргэншил–соёлын өсөрхлийн нүдээр харах нь даан ч мунхаг хэрэг болно. Ардчиллын 30 гаруй жилд биднийг эрхбиш бага ч болов өрнөджүүлсэн, соёлжуулсан. Нүдийг маань нээсэн. Үүнд өрнөд ертөнц буруугүй.

Нэг зүйлийг сануулахад, ноён Козлов хэлэхдээ “Одоохондоо хязгаарлахгүй ээ” л гэсэн. Үргэлж энэ хэвээрээ байгаарай гэж хэлээгүй. Энэ удаад сануулга байсан бол дараачийн удаа бодитой болоод ирж ч магадгүй.

Манж Чин улсын хамгийн нөлөөтэй, хамгийн өндөр боловсротой, эрдэм мэдлэгтэй, хамгийн хүчирхэг хаан бол монголчуудын нэрлэдгээрЭнх-Амгалан, хятадуудын нэрлэдгээр Кан Си хаан байв. Энх Амгалан хааны эмэг эх нь Боржигин овогт монгол хатан Бумбатай байсан юм. Манж улсын хаан Хун Тайжи төрийн таван хатантай байсан бөгөөд хамгийн хайртай хатан нь Бумбатай Боржигин хатан байлаа.

Өдгөө хөдөө аж ахуй улам эрчимжихийн хирээр тэнд ажилладаг хүний тоо цөөрч, явсаар энэ нь тухайн орны технологийн эрэмбийг харуулдаг үзүүлэлт болжээ. Тухайлбал Бангладешт хүн амын 80% нь хөдөө аж ахуйд ажиллаж байхад Германд энэ тоо 6% байна. Өөрөөр хэлбэл эхнийхэд нь хүн өөрөө өөрийгөө л тэжээдэг бол дараагийнхад нь нэг хүн хорин хүний хүнс бэлдэж байна гэсэн үг. Герман гадагш нь хүнс ихээр экспортлодогийг нь тооцвол бүр ч их тоо гарна.