Вьетнам улсад гурван сэтгүүлчид нийтлэл, ярилцлагаараа их дайрч довтолсон хэргээр хорих ял оноолоо. Энэ ял нь эрх баригч Коммунист нам улс төрийн чухал цугларалтад бэлтгэж байгаа тул нэг намын засаглал дахь сөрөг хүчний эсрэг хийсэн хамгийн сүүлийн шахалт аж.
Мягмар гаригт Вьетнам гурван сэтгүүлчийг шоронд хорьсон бөгөөд тэдний дотор гадаадын мэдээллийн байгууллагуудад зориулан бичдэг, нэг намын хараат улсад байгаа хэдий ч хэвлэлийн эрх чөлөөг сурталчилдаг байсан нэрт сурвалжлагч байжээ.
Энэхүү ялын тогтоол нь энэ сарын сүүлээр эрх баригч Коммунист намын чухал хурлын өмнө тэмцэл гаргахаар бэлтгэж байсан бие даан өрсөлдөгчийн эсрэг хийж буй хамгийн сүүлийн шахалт байв.
Нэрт сэтгүүлч Фам Чи Дунг төрийн эсрэг суртал ухуулга хийсэн, түгээсэн гэсэн хэргээр 15 жилийн ял авсан. Сэтгүүлч Дунг бол Вьетнамын бие даасан сэтгүүлчдийн холбоог үүсгэн байгуулагч бөгөөд тус улсад бүх хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл төрийн мэдэлд байгаад зогсохгүй коммунист нам нь эсэргүүцэгчдийг боомилох том аппаратыг атгаж буйг эсэргүүцэн долоон жилийн өмнө байгуулагдсан зөвшөөрөлгүй бүлэг юм.
Мөн Нгуен Туонг Тхюи, Ле Ху Минх Туан гэсэн өөр хоёр сэтгүүлч ижил төстэй зүйл ангиар шүүхэд дуудагджээ. Тэд тус бүрдээ 11 жил авсан байна.
Засгийн газрыг шүүмжлэгчид хорих хугацааг буруушаав.
"Яллагдагч нь огт гэм зэмгүй бөгөөд тэднийг баривчилсан нь Вьетнамын Үндсэн хууль болон олон улсын хууль тогтоомжийг бүдүүлгээр зөрчиж байгаа хэрэг юм" гэж тус улсын хамгийн алдартай эсэргүүцэгчдийн нэг Нгуен Куанг А хэллээ.
Өөр нэг эсэргүүцэгч, урьд нь хоригдож байсан Ле Конг Динх энэ ял нь “Үндэслэлгүй урт” гэв. Тэрээр "Эдгээр нь нотлох баримт, зан авир дээр тулгуурлаагүй харин эрх чөлөөгөө шаардаж, хэрэгжүүлэхээр босох гэж байгаа хүмүүсийн сандралаас үүдэлтэй" гэж нэмж хэлэв.
Сэтгүүлч Дунг Вьетнам дахь алдартай блогууд, мөн ВВС, Вашингтонд төвтэй АНУ-ын засгийн газраас санхүүжилт авдаг мэдээллийн байгууллагад зориулж нийтлэл бичдэг аж. Тэрээр 2019 оны сүүлээр Европын холбооноос хэдэн сарын өмнө байгуулсан Вьетнамтай байгуулсан чөлөөт худалдааны хэлэлцээрийг соёрхон батлахгүй байхыг уриалсан өргөдөл гаргасны дараа баривчлагджээ.
Тэрээр хэлэхдээ, эх орондоо хүний эрхийн байдал, сэтгүүлчдэд хандах хандлагыг сайжруулах хэрэгтэй гэж байжээ.
Хо Ши Мин хотын шүүх сэтгүүлч Дунг хараат бус сэтгүүлчдийн холбоог ард түмнийг, Коммунист намыг гутаан доромжилж өөгшүүлэх арга хэрэгсэл болгон байгуулсан гэж мэдэгдсэн тухай орон нутгийн мэдээллийн агентлагууд мягмар гаригт мэдээлэв.
Гурван ялын тогтоолыг Вьетнам улс төрийн хуанли дахь хамгийн том арга хэмжээ болох улс орны дээд удирдагчдыг тодруулдаг Коммунист намын үндэсний их хурлаас хэдэн долоо хоногийн өмнө хүлээлгэсэн байна.
Намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга, 76 настай үзэл сурталч Нгуен Фу Тронг удирдлагад чухал үүрэг гүйцэтгэсээр байх төлөвтэй байна.
Сонгууль ойртох тусам эрх баригчид хамгийн чанга шүүмжлэгчдээ баривчилж, яллаж байна. "Ирээдүйн намын удирдагчид энэ удаагийн конгресст ардчиллын төлөө тэмцэгчдийг хөөн зайлуулж, социалист нэг намын дэглэмд үнэнч гэдгээ харуулах тохиромжтой цаг хугацаа байна" гэж Вьетнамын эртний шинжээч Карл Тайер өнгөрсөн аравдугаар сард бичжээ. .
Өмнө нь Вьетнамын албаны хүмүүс шоронд хоригдож буй сэтгүүлч, эсэргүүцэгчдийг гадаад ертөнцөд хэрхэн харагдуулж болох талаар илүү их санаа зовдог байв. Гэхдээ хүний эрхийн зөрчлийг үл тоомсорлож байсан Трампын засаг захиргаа тэднийг сүүлийн жилүүдэд эрчимжүүлжээ.
Б.Бүжлхамаа