2025 оны гуравдугаар сарын 2-ны өдөр сансар судлалын түүхэнд шинэ хуудас нээгдлээ. НАСА болон Италийн сансрын агентлагийн хамтран хэрэгжүүлсэн LuGRE (Lunar GNSS Receiver Experiment) төслийн хүрээнд анх удаа Сарны гадаргуу дээр байршил тогтоох GPS системийг амжилттай туршсан байна. Энэхүү технологийн ололт нь “Артемида” хөтөлбөр зэрэг ирээдүйн сансар судлалын төслүүдийн хөгжилд томоохон нөлөө үзүүлэхээр байна.
Саран дээрх GPS: Хүмүүсийг удаан хугацаанд амьдрах боломжтой болгох технологи
Өнөөдөр Дэлхий дээр GPS систем ухаалаг гар утас, авто машин, нисэх онгоц зэрэгт өргөн хэрэглэгддэг. Гэвч Сарны нөхцөл байдал нь Дэлхийтэй харьцуулахад тэс өөр. Цөлжсөн гадаргуу, баримжаа авах ямар ч орчингүй хоосон уудамд чиг баримжаа тогтоох нь хүндрэлтэй байдаг.
Энэхүү асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор Firefly Aerospace компанийн бүтээсэн “Blue Ghost” буугч модулийг Саран дээр амжилттай газардуулж, дээр нь суурилуулсан LuGRE төхөөрөмжийг ашиглан GPS системийг туршжээ. Энэхүү төхөөрөмж нь Дэлхийн GPS болон Европын Galileo системийн дохиог хүлээн авч, Дэлхийгээс 360,000 км-ийн алсад орших Саран дээр байршил тогтоох боломжтой гэдгийг баталсан байна.
Түүхэн рекордууд тогтоов
LuGRE төхөөрөмж туршилтынхаа явцад хэд хэдэн шинэ рекордууд тогтоосон.
- 2025 оны нэгдүгээр сарын 21-нд – Дэлхийгээс 338,000 км-ийн зайд GNSS системийн дохиог амжилттай хүлээн авсан.
- 2025 оны хоёрдугаар сарын 20-нд – Дэлхийгээс 391,000 км-ийн зайд GNSS системийн дохиог бүртгэжээ.
Эдгээр үр дүн нь GNSS системийн дохиог Дэлхий болон Сарны хооронд ашиглах бүрэн боломжтой гэдгийг баталсан байна.
Сансар судлалд авчрах өөрчлөлт
Энэхүү технологи нь сансар судлалын хэтийн төлөвийг өөрчлөх маш чухал үйл явдал юм.
- Дэлхийн газрын станцуудаас хамаарах хамаарлыг багасгана.
- Сарны гадаргуу дээрх судалгаа, хайгуул, бүтээн байгуулалтын ажлууд илүү нарийвчлалтай, аюулгүй болох боломжтой.
- “Артемида” хөтөлбөрийн хүрээнд Саран дээр хүмүүсийг удаан хугацаанд байрлуулах гол технологийн нэг болж байна.
- Ангараг гараг болон түүнээс цааш аялал хийхэд бие даасан GPS системийн ач холбогдол асар өндөр болохыг баталлаа.
Энэхүү шинэчлэл нь зөвхөн Сар руу чиглэсэн судалгаанд бус, хүн төрөлхтөн цаашид сансарт илүү хол, илүү аюулгүй, илүү нарийвчлалтай судалгаа хийхэд чухал түлхэц өгөх юм.
Эх сурвалж: new-science.ru