Сургууль, цэцэрлэг, боловсрол сургалтын байгууллага, дотуур байранд хүүхдийг гэмт хэрэг, зөрчил, хүчирхийлэл, үе тэнгийн дээрэлхэлтэд өртөхгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлэх үүргийг холбогдох байгууллагад хүлээлгэж өгсөн. Үүнд үе тэнгийн дээрэлхэлтийг оруулж өгсөн нь шинэлэг.

Монголчууд бидний боломжийг хуулийн, үйлдвэрлэлийн болон эдийн засгийн хүрээнд өнгөрсөн хугацаанд төрийн дээр байсан намууд хулгайлсан.

Монголбанкны зүгээс Тогтвортой санхүүжилтийн холбоо, банкнууд, төрийн бус байгууллагуудтай хамтран Ногоон санхүүжилтийн тогтолцоог бий болгох, түүнд шаардлагатай дэд бүтцийг бүрдүүлэхэд манлайлан ажиллаж байна.

Өнгөрсөн онд Дубайд зохиогдсон COP-28 оролцож буй 22 орны удирдагчид нүүрстөрөгчийн ялгарлыг бууруулахын тулд 2050 он гэхэд дэлхийн цөмийн эрчим хүчний хүчин чадлыг гурав дахин нэмэгдүүлэхийг уриалсан Тунхаглалыг баталсан орны нэг нь Монгол Улс. 2011 оны Фукашима Дайчи цөмийн станцын ослын дараа цөмийн эрчим хүчний аюулгүй байдлын технологийн хөгжүүлэлтэд үлэмж дэвшил гарсныг мэргэжилтнүүд нь онцолж байна.

МАХН гэдэг нэрээ дагасан оюун санааны гажиграл өнөөг хүртэл үргэлжилсээр байна. Төр засаг гэдэг нь миний өөрийн юм, төсөв гэдэг нь миний халааснаас гарсан мөнгө юм гэж ойлгохгүй, нам засагтаа талархаж ирсэн сэтгэхүйн үр хөврөл нь зүсээ хувиргасан хулгайч нарыг бэлддэг сургууль болсон. Энэ нь нөгөө намуудад ч өвчин болж наалдсан.

Өнөөдөртөө өөрсдийнхөө хүслээр хямд гурил идэж болох ч маргааш тэдний хүслээр үнэтэй гурил идэх үү, үгүй юү дээрээ тулна. Үүнийг эдийн засгийн дайн гэдэг. Дайнд бид ялагдлаа гэсэн үг. Эсрэгээрээ өнөөдөртөө өөрсдийнхөө хүслээр өндөр үнэтэй гурил идэж байгаа ч маргааш хямд гурил идэх боломжийг л нээж өгөх ёстой байсан. Нөгөөтэйгүүр Монгол Улс хэрэглэгч орон. Гэтэл хэрэглэгч орон гэдэг статусаасаа салж байж бид угтаа хөгжих ёстой юм. Гэтэл хэрэглэгч орон гэх статусыг зузаатгасан явдал боллоо гэж харж байгаа.

Бие даан нэр дэвших хүсэлт нэмэгдэж байгаа нь намуудын хөгжлийн асуудалд хариулт өгч байгаа үзэгдэл юм. Харин буурч байвал улс төрийн намын хөгжил явагдаж байна аа гэж дүгнэх боломжтой. Нэг төрлийн индикатор.

Эдийн засагт уялдаа холбоогүй зүйл гэж байхгүй. Нэг хоёр буруу бодлого 10, 20 алдаа, хүндрэлийг араасаа дагуулдаг.

Үе үедээ өртэй байсан эсэхийг сайн мэдэхгүй байна. Гэхдээ Л.Нинжцамц захирлын үед тэрээр өмнөх удирдлагуудын үлдээсэн өрийг тэглэж байсан. Гэхдээ яг дараагийн удирдлагуудад ажил хүлээлцэх үед ковид гарчихсан байсан. Ковидын үед Нийгмийн даатгалын багахан хэмжээний үлдэгдэлтэйгээр дараагийн удирдлагуудад ажлаа өгснийг санаж байна.

Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газар, Хүний эмийн зөвлөл, комиссын бүрэлдэхүүнд, НЭМГ зэрэг салбар гол байгууллагуудад газар хэлтсийн дарга нараас дээш түвшинд ажиллаж байсан хүмүүсийн хамаарал бүхий компаниуд. Ардаа дандаа эм ханган нийлүүлэх байгууллагуудтай, нэгдмэл сонирхолтой, хамаарал бүхий этгээдүүд байна.

Хэрэв гүйцэтгэх ажлын хүрээнд явуулсан бол энэ чинь нууц ажиллагаа. Сэтгүүлчид мэдэх боломжгүй. Зураг бичлэг хийгдэхгүй. Тэгэхээр өрнөсөн процессыг харахад эхнээсээ тавилттай, зорилго агуулсан үйл ажиллагаа байлаа.

Д.Амарбаясгалан дарга хуулийн төслийг батлахгүй 45 хонолоо гэдэг ташаа мэдээллийг өгсөн байна лээ. Хуулийн төсөл гуравдугаар сарын 19-нд УИХ-д өргөн баригдсан. Тэгэхээр өргөн баригдаад 20 гаруй хонож байна. Хуулийн төслийг шууд шийдээд явна гэдэг хүндрэлтэй. Учир нь энэ бол хоёр талтай асуудал.

Одоогийн эрх баригчдад сэтгэл алга. Баян нь хэт баян болох гээд, хувийн асуудлаа өөрөө зохицуулаагүй хүмүүс дээшээ гараад бусдын төлөө гараа хөдөлгөхгүй байна. Хувийн асуудал нь хөндөгдөөд нийтийн бус, өөрийн эрх ашгийг нэгт тавьснаас өнөөдрийн энэ бүх асуудал үүсч байна.

Хэрвээ эх орондоо ажиллаж амьдарна гэвэл амьжиргаанд хүрэлцэхүйц орлоготой, амьдрах орчин, нийгмийн суурь асуудлууд болох сурч боловсрох, эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах хэрэгцээ хангагдсан байх асуудал хөндөгдөнө. Энэ бол төрийн үндсэн хийх ёстой ажил.

Мөн онцгой байдлын албан хаагчдаар ажлын бус цагаар зам, талбай цэвэрлүүлж, албадан хөдөлмөр эрхлүүлсэн зөрчил илэрчээ.