Олон нийтийн сүлжээнд тавигдсан БОАЖ-ын сайдын элэглэл
Манай энэ сөрөг хүчин, сөрөг намууд гэж үнэнхүү "ухаанд ухна унаж үхсэн" нөхөд байна аа. Тэдний оронд тэнэг Иван байсан ч хааныг ширээнээс нь буулгах хангалттай шалтгаанууд өнгөрсөн хугацаанд гарлаа. Харин нөхөд эзэнтэй, эзэнгүй тамганы хэрүүл хийсээр гурав дахь онтойгоо золгов. Ялангуяа өнгөрөгч долоо хоногт БОАЖ-ын сайдын хийсэн мэдэгдэл бол дангаараа Засгийн газрыг огцруулж болох сэдэв мөн.
Ялангуяа “Утаа гаргаж байгаа өрхүүдийг дроноор илрүүлнэ” гэсэн түүний тэнэг мэдэгдлийн араас манай зарим хэвлэлийнхэн /erennews.mn/ алгаа ташин давхиж очоод иргэдийн гэр орныг нэгжиж, бичлэг хийж цацсан явдал байдлыг улам хурцатгав. Хүн алсан этгээдийг хүртэл зураг хөргийг нь гаргахдаа нүүрийг нь нуудаг байсан (нэгд, тэр хүнийг гэмт хэрэгтэн гэдгийг шүүхээр тогтоогоогүй учраас, хоёрт гэмт хэрэгтэнд ч гэсэн гэр бүл, үр хүүхэд гэж байдаг учраас тэднийг нь давхар яллаж болохгүй гэдэг үүднээс) “хүний эрхийг хамгаалагчид маань” утаа гаргасан шалтгаанаар гэрт нь давхиж ороод “Яагаад утаа гаргав, ямар түлш түлэв?” хэмээн бүлтэгнүүлж, ямар ч цензүргүйгээр бичлэгээ цацсан явдал нь хүний эрхийн ноцтой зөрчилд оруулав.
Гээд биднийг энд бичлэг нь цацагдсан нэг иргэний эрх, нэр төрийн асуудал ярьж байх хооронд нийслэлийн сая 600 мянган иргэний эрх зөрчигдсөн хэвээр. Утаа дахиад гамшгийн түвшинд хүрэв. "Угаартаж үхлээ" гэж хэлснийхээ төлөө иргэд цагдаад баригдаж, хоригдож байна. У.Хүрэлсүх “Утаанаас чинь салгасан шүү” гэж хэлээд Ерөнхийлөгч болсон бол Л.Оюун-Эрдэнэ утаанд нь эргээд живүүлж байна. Атал манайхан ганц Н.Уртнасан сайдтай л амаараа дайтсаар. УИХ дахь сөрөг хүчин нь бүр угаартаад үхсэний дайтай нам, таг шүү.
Ер нь бол утааны асуудал ганц сайдтай холбоотой ч асуудал биш, Засгийн газрын хэмжээний бодлогын том асуудал. Н.Уртнасан сайдад утааг арилгах хэмжээний бодлого, хүний нөөц, хөрөнгө чадавхи ч байхгүй. “Утаа гаргасан өрхүүдийг дроноор шалгана” гэж хэлсэн нь ч гэсэн Н.Уртнасангийн өөрийнх нь үг биш л болов уу. Хэрвээ тийм байсан бол Л.Оюун-Эрдэнэ сайд хамгийн түрүүнд түүний "толгойг авах" байсан биз. Тийм эрх мэдлийг Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөөр Ерөнхий сайдад олгосон. Нэг удаа чөлөөлж болсон юм, хоёр дахиа яагаад болохгүй гэж?
Асуудлын гол нь энэ Засгийн газарт ийм томдсон асуудал ярих хэмжээний хүний нөөц, чадавхи, бодлого алга аа л гэсэн үг. Байхгүй учраас Б.Уртнасан ийм мэдэгдэл хийж, байхгүй учраас Л.Оюун-Эрдэнэ нь “Битгий намайг дуудаасай” гээд ханцуйдаа залбираад сууж байна. Уг нь утааны асуудлыг Байгаль орчны сайдтай биш, Ерөнхий сайдтай ярих ёстой юм. Түлш үйлдвэрлэж байгаа компанид ч нэг их хамаагүй. Үйлдвэрлэж байгаа түлшний орц найрлагыг шалгаж, үйлдвэрлэсэн хойно нь түршилтанд оруулж, түүнээс гарч байгаа бохирдлыг хэмжээг тогтоох гэх мэт нь бүх шат дамжлагад Засгийн газар хяналт тавьж ажиллах ёстой ажил. Түлшний үйлдвэр түүхий эдээр тасарсан нь ч гэсэн тэдний буруу болно. Төрийн өмчит компани шүү дээ, хувийн компани биш. Тэгэхээр хариуцлага нь Засгийн газарт байх учиртай.
Ер нь ч тэгээд Улаанбаатар хотыг утаагүй байлгах нь хотын даргын асуудал болохоос Байгаль орчны сайдын асуудал биш. Өмнө нь нэг удаа Байгаль орчны сайд нь нүүрс шуудайлж байгаад шоронд орсон. Тэр үеэс л хурцдаад эхэлсэн асуудал. Тэр үед гэр хорооллынхон жинхнээсээ "бахрийшиг" түлдэг байсан, нүүрсний үнэ дийлдэхээ больсон байсан. Харин одоо Байгаль орчны сайд нь “Утаагүй түлш хямд байгаа учраас иргэд ихээр түлээд, утаа гаргаад байна” гэж загнаж байна. Үнэтэй нүүрсийг бага хэмжээгээр түлбэл утаа гарахгүй нь л дээ. Ийм ч “мэргэн ухаан” байх гэж.
Асуудлын гол нь ингэж хэлсэн сайдад байгаа юм биш. Засгийн газарт, Л.Оюун-Эрдэнэд өөрт нь байна гэдгийг түрүүнд хэлсэн. Эрх биш тэр хүнд нэг нь “Тэгж хэл” гэж чиглүүлсэн, зөвлөсөн, тийм мэдээлэл өгсөн байх. Уртнасан сайд өөрөө зохиогоогүй нь лав. Тэгсэн бол аль эрт “толгойгоо авахуулах” хэмжээний мэдэгдэл шүү. Тийм эргүү сайдаас эртхэн салах ёстой.
Ер нь бол Л.Оюун-Эрдэнийн танхимын сайд нарын удаа дараа хийж буй эргүү балай мэдэгдэл болгоны төлөө Л.Оюун-Эрдэнэтэй өөртэй нь хариуцлага ярих ёстой. Тэгж байж Засгийн газар танхимын зарчмаар ажиллана. Нэгдсэн бодлоготой, нэг удирдлагатай явна. Тэгэхгүй дурын тэнэг нь гарч ирээд дуртай зүг рүүгээ чирээд, самраад байвал тэр нь Засгийн газар биш, галзуугийн эмнэлэг болно. Угаасаа ч болчихоод байна л даа. Тийм учраас утааны асуудлыг Ерөнхий сайдтай ярья. “Утааг устгасан” гэж хэлээд У.Хүрэлсүх Ерөнхийлөгч болж байсан. Хэрвээ устгасан нь үнэн юм бол өнөөдөр утаанд живүүлчихээд байгаа Л.Оюун-Эрдэнийг Ерөнхий сайдаас огцруулъя. Ядаж л “Утаа нэмэгдсэн нь ийм шалтгаантай. Тэр, энэ нөхөд буруутай, тийм, ийм арга хэмжээ авч байна” гэдэг тайлбартай суух ёстой биз дээ, энэ хүн. Атал тийм ч юм алга. Үнэхээр нэг үл тоож чадаж байна аа...
Б.СЭМҮҮН
Сэтгэгдэл (2)