x

Эратосфен Киренский бөмбөрцгийн радиусыг бодож гаргажээ

МЭӨ 240 онд Грекийн эрдэмтэн Эратосфен Киренский дэлхийд анх удаа дэлхийн бөмбөрцөгийн радиусыг бодон гаргажээ. Эратосфен Киренский (МЭӨ 276-МЭӨ 194) нь эртний Грекийн тооч, одон орон судлаач, газар зүйч ба яруу найрагч хүн. Бага наснаасаа Александрид амьдарч нутаг нэгтэн, Александрын номын санг толгойлж байсан эрдэмтэн Каллимахаас эрдэм мэдлэгээ авчээ.

Авсан мэдлэгээ өргөжүүлэхээр тэр Афинд ирээд Платоны сургуулийн ойролцоо суурьшжээ. Энэ хоёр сургуулиар авсан түүний эрдэм Эратосфеныг олон талын шинжлэх ухааны бүтээл туурвихад нь тус болсон юм. III Птолемей Эвергет хаан Каллимахыг нас барсаны дараа Эратосфеныг эргүүлэн дуудаж Александрийн номын санг толгойлуулах болсон байна.

Түүний гол бүтээлүүдийн нэг нь дэлхийн радиусыг тооцон бодсон үйл юм. Эртний египетчүүд зуны өдөр хоногийн тэнцлээр нар Сиенад (өнөөгийн Асуан) гүнзгий худгийн ероолд тусдаг мөртлөө Александрид тийм үзэгдэл гардаггүйг ажиглажээ. Эратосфен үүнийг дэлхийн бөмбөрцгийн радиусыг тооцохдоо ашигласан байна.

МЭӨ 240 оны зургадугаар сарын 19-нд нар хамгийн өндөр байх цагт Александрия хотод тэрээр урт зүү ба скафис гэсэн аягыг хэрэглэн нар ямар өнцөгөөр тэнгэрт байгааг тогтоожээ.

Хэмжилтийн дараа 7 градус 12 минут буюу тойргийн 1/50 гэсэн тоог гаргаж авсан байна.  Тэгвэл Сиена нь  Александри хотоос тойргийн 1/50-д байгаа болж таарав. Хотуудын хоорондын зай нь 5,000 шатлал гэж байсан учир дэлхийн тойрог нь 250 000 шат болоод радиус нь 39,790 шатлал болжээ.

Гэхдээ Эратосфен ямар шатлалыг ашигласныг мэдэхгүй. Грекийн шатлал нь 178 м байсан бол дэлхийн радиус Грекийнхээр 7,082 км, Египетынх нь 6,287 км болж байгаа юм. Орчин үеийн хэмжилтээр дэлхийн радиусын хэмжээ нь 6,371 км болдог. Ямар ч байсан тэр үеийн энэ тооцоо гайхалтай болсон байна.

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
АНУ, Арменийн хооронд стратегийн түншлэл тогтоожээ 11 цаг 44 мин Европын Холбоо Оросын хөнгөн цагааны импортыг хориглохоор хэлэлцэж байна 11 цаг 45 мин И-Монгол систем гадаадаас нэг сарын хугацаанд 7 сая хандалт авчээ 11 цаг 49 мин Улиастай хотын дулааны станцын барилгын ажил 41 хувьтай байна 11 цаг 52 мин Монголын баг Дэлхийн оюутны спортын Универсиад 2025 наадамд оролцоно 11 цаг 54 мин Оросын нутагт АНУ, Их Британийн пуужингаар цохилт өгчээ 11 цаг 57 мин Оюутнууд харьяалал харгалзахгүй эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээ авна 12 цаг 0 мин ХААИС-ийн багш, оюутнууд Дархан-Уул аймаг руу шилжих боломжгүй гэжээ 12 цаг 3 мин Доржготов: Хэлсэн үгнийхээ эзэн идсэн хоолныхоо сав бол 14 цаг 55 мин Б.Пүрэвдорж: Уул уурхайн ордоос ОХУ руу төмөр замаа өргөнөөр, БНХАУ руу нарийн царигаар тавих тогтоолын төслийг өргөн барина 15 цаг 22 мин Давхардсан татвар хувийн хэвшилд дарамт болдог гэв 15 цаг 26 мин Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарын дуудлага худалдааны тайланг хянав 15 цаг 29 мин Өнөөдрөөс автомашины улсын дугаарын захиалга авч эхэллээ 15 цаг 32 мин Өнөөдөр НӨАТ-ын урамшууллын сугалааны тохиролтой 15 цаг 33 мин Хүнсний салбарт ажиллах хүч дутагдалтай байна 15 цаг 34 мин Мэргэжлийн нэгдсэн холбоог бүртгэх журмыг баталлаа 15 цаг 36 мин Цэргийн бүртгэлд хугацаандаа хамрагдаагүй бол 100 мянган төгрөгөөр торгоно 15 цаг 37 мин Хархорум хотыг байгуулахад 26.4 тэрбум доллар шаардана 15 цаг 38 мин Баянхошуу, 1-р хороолол, Шархад орчимд агаарын бохирдол маш их байна 15 цаг 39 мин “Залуус-1” хороолол барих төслийн явц 10 хувьтай байна 15 цаг 40 мин
iИх уншсан
Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарын дуудлага худалдааны тайла... Б.Пүрэвдорж: Уул уурхайн ордоос ОХУ руу төмөр замаа өргөнөөр... Давхардсан татвар хувийн хэвшилд дарамт болдог гэв Ц.Элбэгдоржийн эргэн ирэлт ба "ЕС"-ийн ёсолгоо Монголын хөгжлийг гацаасан нь Трюдогийн огцролт ба Канадын Засгийн газрын хугацаанаас өмнө... Энэ жагсаалыг хэн ч толгойлохгүй. Мөн төр засагтай зөвшилцөх... Мүраками Харүкийг унших албатай юу Калифорнийн түймэр “галзуурч” байна Ахмадын автобусны картын загварыг шинэчиллээ Калифорнид гарсан түймрийн улмаас 11 хүн амь насаа алджээ “Эрдэнэт”, “Эрдэнэс Монгол” ТӨК-иудыг эхлээд нээлттэй болгох... И-Монгол систем гадаадаас нэг сарын хугацаанд 7 сая хандалт ... Улсын олимпиадад 530 гаруй багш, 1400 гаруй суралцагчид орол... АНУ, Арменийн хооронд стратегийн түншлэл тогтоожээ Европын Холбоо Оросын хөнгөн цагааны импортыг хориглохоор хэ... Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар цас орж, нутгийн зүүн хагаса... Оросын нутагт АНУ, Их Британийн пуужингаар цохилт өгчээ Лос-Анжелесын түймэр 15 мянга гаруй га талбайг хамарчээ Инфляци 9 хувьд хүрлээ
Top