Сүүлийн өдрүүдэд дэлхийн тав дахь том эдийн засгийн нийслэлд мянга мянган эсэргүүцэгчид 600 гаруй сая хүний амьжиргаанд шууд нөлөөлөх шийдвэрийн төлөө улс төрийн тэмцэл хийж байна.
Олон арван жилийн турш хэрэгжиж байсан хөдөө аж ахуйн хуулиудад хийсэн цуврал шинэчлэлүүд улс төрийн томоохон хямралыг хөндсөн нь Энэтхэгт энэ жүжиг өрнүүлэх үндэс болжээ.
Тус улсын “талхны” бүс нутгаас орж ирж буй фермерүүд засгийн газруудаас шинэ хуулиудыг цуцлахыг шаардаж нийслэл Нью Дели хүртлэх замуудыг хааж, отог байгуулжээ.
Өчигдөр тэд орон даяар ажил хаялт зарлав.
Энэтхэг улсын 1,4 тэрбум хүн амын 60 орчим хувь нь газар тариалан эрхэлж, амьдралаа залгуулахын тулд хараат бус амьдардаг. Тийм ч учраас газар тариалангаар оролдсон гайтай шийдвэрүүд тус улсын алдартай Ерөнхий сайд Нарендра Модигийн хувьд асар их сөрөг үр дагавар авчирсан асуудал юм.
Энэтхэгийн тусгаар тогтнолын эхний хэдэн арван жилд засгийн эрхийг барьж байсан социалист хандлагатай засгийн газруудын байгуулсан тогтолцооны дагуу тариаланчид ургацаа улсын агуулахад квотоор борлуулахыг эртнээс шаардаж ирсэн бөгөөд үүний хариуд тогтоосон доод үнээр баталгаажуулдаг. Нийлүүлэлт нь бодит эрэлт хэрэгцээнд шууд нийцэж байгаа эсэхийг баталгаажуулах замаар системийг илүү үр ашигтай, зах зээлд суурилсан болгохын тулд засгийн газар саяхан тариаланчдыг дуртай хүндээ зарах боломжийг олгосон хуулиудыг батлав.
Тариаланчдад илүү их худалдан авагч сонгох боломжийг олгох нь сонирхол татахуйц сонсогдож магадгүй бөгөөд шинэ хуулиудыг дэмжигчид энэ салбарт хөрөнгө оруулалтыг илүү их, илүү сайн татах болно гэжээ.
Гэхдээ олон фермерийн бүлгүүд үүнд ундуйцаж байна. Тэд хууль тогтоомжийн талаар хангалттай зөвлөгөө аваагүй, хамгийн чухал нь улсын худалдан авалт, үнийн баталгаагүйгээр тэд амьдралаа залгуулахын тулд хөдөө аж ахуйн томоохон компаниудын хүчинд автаж, үнийг хүчээр буулгах боломжгүй түвшинд хүргэнэ гэж мэдэгдэж байна.
Энэ бол өргөн цар хүрээтэй хөгжил цэцэглэлт, үр ашгийн амлалтыг санал болгож буй зах зээлийн чиг баримжаатай шинэчлэлийн сонгодог хэрэг бөгөөд хувь хүмүүсийн өөрсдийн эдийн засгийн аюулгүй байдал, ирээдүйн талаархи айдсыг нэмэгдүүлж буй юм.
Нөхцөл байдлын хувьд Энэтхэгийн тариаланчдын 80 гаруй хувь нь жижиг тариачин байдаг бөгөөд тэд маш даруухан аж төрдөг. Коронавирусийн тахал тус улсын эдийн засгийг өвдөг сөхрөхөөс өмнө ган гачиг, үер, хөрөнгө оруулалтын дутмаг байдал нь тэдний амьдралыг улам хүндрүүлж байв. Өнгөрсөн жил Энэтхэгийн 10000 орчим тариачин амиа хорложээ.
Одоогийн байдлаар засгийн газар болон тариаланчдын бүлгүүдийн хоорондох яриа хэлэлцээ хаашаа ч эргэж магадгүй байна. Засгийн газар хуулиудыг шинэчлэн боловсруулахад бэлэн байгаагаа мэдэгдэж байгаа боловч тариаланчид эдгээр хуулийг бүхэлд нь цуцалж, эхнээс нь эхлэхийг шаардаж байна.
Ерөнхий сайд Моди болгоомжтой гишгэх ёстой. Энэ бол амь голтод нөлөөлөх улс төр бөгөөд өнгөрсөн жилийн иргэний харьяаллын тухай хуулийн жагсаалаас ялгаатай нь фермерүүдийн гомдол Энэтхэгийн эрх баригч нам болох BJP-ийн индус үзэлтнүүдэд үл тоомсорлох, үндсэрхэг үзэлтнүүд эсвэл шашны үндэслэлийн үүднээс цуцлах нь илүү хэцүү байдаг.
Мэдээжийн хэрэг Моди шинэчлэлийн олон алдаанаас ангижирсан. Тэрээр 2016 онд ихэнх цаасан валютыг гүйлгээнээс огцом хасч хар захуудыг шахах шийдвэр гаргасан нь олон нийтийг төөрөлдүүлж, бага ашиг олсон юм. Түүний үндэсний татварын системийг оновчтой болгох гэсэн түүхэн оролдлого нь амласнаасаа илүү хуваагдмал болж өндөрлөв. Түүний иргэний харьяаллын тухай хуулиуд болон энэ оны эхээр богино хугацаанд тасалдсан коронавирусын хөл хориог зогсоох арга хэмжээ нь тухайн үед хоёулаа улс төрийн хувьд аюултай мэт санагдаж байв. Гэсэн хэдий ч Ерөнхий сайд болон түүний засгийн газар нэр хүнд нь өндөрт хэвээр байгаа бөгөөд Модигийн үнэлгээ 70 хувиас дээш байна.
Бү.Лхамаа