Англид коронавирусийн цар тахлын үед цагдаагийн үүрэг маш энгийн бөгөөд Зулсарын баяраас хойш тогтоосон үндэсний хэмжээнд зарласан хөл хориог дагаж мөрдөх явдал юм. Гэвч бодит байдал дээр энэ нь хүмүүсийн зан авирыг хянахыг хүссэн офицеруудын хувьд маш том сорилт юм.
Цагдаа нар Ковидын дүрмийг хэрхэн хэрэгжүүлдэг вэ?
Өнгөрсөн Гуравдугаар сараас хойш цагдаагийн дарга нар "Дөрвөн асуултын зарчим" хэмээх системийг дагаж мөрдөж байна. Дүрэм зөрчсөн этгээдэд торгууль ногдуулахаас өмнө цагдаа нар эхлээд:
-
Яагаад тэд дүрмийг зөрчиж байгаа юм бэ гэж асуухын тулд хүмүүстэй харилцана;
-
Нийгмийн эрүүл мэнд, Үндэсний эрүүл мэндийн тогтолцоонд учрах эрсдлийг онцлон хуулиа тайлбарлаж өгнө;
-
Тэднийг зан авираа өөрчлөхийг уриална;
-
Дөрөв дэх буюу эцсийн шийтгэл болох торгуулийн мэдэгдэл гаргаж "хэрэгжүүлэх" явдал юм.
Хүмүүс вирусын эсрэг авч буй арга хэмжээг дагаж мөрдөөгүйгээс шинэ жилээр торгуулийн арга хэмжээ илүү их байсан байна.
Ковидын дүрмийг зөрчвөл ямар торгууль ногдуулдаг вэ?
Цагдаагийн байгууллагын зөвлөл, хүрээлэн буй орчны эрүүл мэнд, худалдааны стандартын ажилтнуудын хамт дүрмийг дагаж мөрдүүлэх хууль ёсны үүрэгтэй.
Хэрэв та коронавирусийн дүрэм журмыг зөрчвөл зогсоолын тасалбартай дүйцэхүйц Ковидийн торгуулийн мэдэгдэл авах боломжтой. Гуравдугаар сараас хойш 32 мянга орчим нь торгуулын хуудас хэвлэгджээ. Англид Уэльс, Умард Ирландын торгууль 200 фунтээс эхэлдэг бол Шотландад бага байдаг байна. Онцгой нөхцөл байдалд та яллагдагчаар татагдаж, шүүхээс илүү өндөр торгууль ногдуулж болзошгүй юм.
Гудамжинд байсан тул цагдаа нар намайг торгож чадах уу?
Тийм ээ. Одоо "дөрөвдүгээр зэрэглэлийн" үндэсний хөл хорионд байгаа бөгөөд Их Британийн бусад улс орнуудад ижил төстэй арга хэмжээ авч эхэлжээ. Хөл хориог шинэчлэн батлах тухай хуулийн дагуу гадаа байх үндэслэлтэй шалтгаанаас бусад тохиолдолд та гэртээ үлдэх ёстой. Танай гэрт цэцэрлэг, саравч, гарааш гэх мэт түүнтэй холбоотой аливаа үл хөдлөх хөрөнгө багтдаг бол түүнд нэвтрэх боломжтой.
Засгийн газрын хөл хорионы үеэр ашиглах удирдамж нь хуульд заасан үндэслэл бүхий шалтаг хэллэгийн жишээг тодорхойлсон болно. Гэрээсээ гараад зайлшгүй хэрэгцээт бараа худалдаж авах, нээлттэй хэвээр үлдэх боломжтой бизнесээс үйлчилгээ авах, ажил, боловсрол, сургалт, хүүхэд асрахаар явахад цагдаа нар торгохгүй. Бусдад хүнд хэцүү үед нь туслах гэх мэт бусад үндэслэлтэй шалтагууд байдаг бөгөөд цагдаагийн дарга нар офицеруудын журамд тодорхойлоогүй нөхцөл байдал тулгарвал өөрийн шийдвэрээ ашиглаарай гэж хэлдэг. Хэрэв та эсэргүүцлийн жагсаалд оролцохыг хүсч байгаа бол хуулиар гэрээс гарах үндэслэлтэй шалтгаанаар үүнийг тодорхойлоогүй болно.
Цагдаа нар дасгал хийснийхээ төлөө намайг баривчлах уу?
Үгүй. Өнгөрсөн гуравдугаар сард хүмүүс хэр удаан, хаана дасгал хийж болох вэ гэсэн асар их будлиан гарч, Засгийн газрын сайд Майкл Гове хагас цаг хангалттай гэж бодож байгаагаа хэлсэн байдаг. Дасгал бол нийтийн эзэмшлийн талбайд гадуур байхыг зөвтгөх нэг шалтгаан юм. Англид таны бие бялдрын хувьд үүнийг хийх боломжгүйгээс бусад тохиолдолд хэрхэн удаан хугацаагаар дасгал хийх талаар хуулинд хязгаарлалт байдаггүй. Тиймээс та гэр бүлийнхээ хэн нэгэнтэй хамт гүйж, тэнүүчилж, эсвэл хамт амьдардаггүй нэг хүнээ дэмжиж болно. Хуулийн дагуу цэцэрлэгт хүрээлэнгийн сандал дээр суух нь гэмт хэрэг биш боловч хэрэв та үүнийг дасгал хийж байгаагаа харуулж чадахгүй бол таныг асууж, шалгаах эрхтэй эсхүл бүр торгууль ногдуулж магадгүй юм.
Цагдаа намайг холилдсон гээд торгох уу?
Тэд магадгүй. Энэ нь "цугларалт"-ыг хориглох тухай юм. Хязгаарлалтын сүүлчийн боловч нэг хувилбар нь үүнийг "холих" боломжтой гэмт хэрэг болгосон юм. Энэ хэл одоо хуулиас хасагдсан боловч дүрэм журам нь илүү хатуу болжээ.
Английн хууль тогтоомж нь гудамжинд хэн нэгэнтэй мөргөлдөхийг эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэдэггүй ч гэсэн танай гэр бүлийн хүмүүсээс бусад хэн нэгэнтэй уулзах боломжгүй болно. Хүмүүс танай гэрт онцгой байдал, ажил хийх гэх мэт тодорхой бөгөөд боломжийн зорилгоор нэвтрэх боломжтой.
Хэдийгээр би дүрэм зөрчсөн ч гэсэн намайг торгох магадлал хэр байгаа вэ?
Дотоод хэргийн яамнаас тусгай эргүүлийн цагдаа нарыг гаргахын тулд 30 сая фунт стерлинг нэмж өгсөн байна.
Зул сарын баярын үеэр Дотоод хэргийн нарийн бичгийн дарга Прити Пателийн хэлснээр дүрмийг "онц ноцтой" зөрчсөн гэж 800 гаруй торгууль ногдуулсан. Цагдаагийн газрын дарга нарын үндэсний зөвлөл Дөрвөн асуултын зарчмыг орхисонгүй, гэхдээ торгууль нэмэгдэж, хүмүүсээс юу хийж байгааг нь асуух ажилтнууд нэмэгдэнэ гэж найдаж байна. Тодруулбал, Нийслэлийн цагдаагийн газраас алба хаагчдад илт, санаатай, ноцтой зөрчил гаргасан хүнд "илүү хурдан" торгууль ногдуулахыг үүрэг болгосон байна.
Анхны хөл хорионд явган аялагчдыг хянахын тулд дрон байрлуулснаар Дербиширийн цагдаа нар алдартай болсон бөгөөд одоо мөн бусад газарт ийм сэрэмжлүүлэг гаргажээ.
Цагдаа нар намайг нүүрээ халхал гэж шаардаж чадах уу?
Тийм ээ. Дэлгүүрүүд, нийтийн тээврийн хэрэгслээр явж байхдаа. Хэрэв үгүй бол та шийтгэлийн мэдэгдэл авах боломжтой.
Намайг тусгаарлаж байгаа эсэхийг цагдаа нар шалгаж болох уу?
Хэрэв та хилийн чанад дахь Ковидын халуун цэгээс буцаж ирсэн эсвэл NHS Test and Trace системээс гэртээ үлд гэсэн бол та 10 хоногийн хугацаанд хорио цээр тогтооно. Одоо цагдаагийн байгууллага NHS тест болон мөрийн мэдээллийн санг шалгаж, хорио цээр тогтоогчийн талаархи мэдээллийг шалгаж болно. Таны хувийн эрүүл мэндийн дэвтэртэй цагдаа нар танилцаж чадахгүй бас болохгүй.
Б.Бүжлхамаа