Ковид-19-ийн эсрэг вакцин хийлгэсэн хүмүүст “ердийн” амьдралаа үргэлжлүүлэх боломжийг олгосон "ногоон пасспорт"-ыг Израиль улс хамгийн анх гаргалаа.
Европын хэд хэдэн улс энэхүү ижил төст пасспортыг ашиглах шинжтэй байна. Мягмар гаригт Тайланд улс аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх зорилгоор вакцин хийлгэсэн аялагчдад гэрчилгээ олгох судалгааг эхэлжээ.
Энэхүү санаа нь эдийн засгийг дахин эхлүүлэх арга зам болж олны анхаарлыг татаж байна. Гэхдээ тус вакцины паспорт нь эд баялгийн зөрүү, ялгаварлан гадуурхалтыг улам бүр дордуулах вий гэсэн айдсыг ч мөн дагуулж байна. Вакциныг чинээлэг, цагаан арьстнууд аль хэдийн авах боломжтой болсон билээ.
Энэхүү баримт бичгийн зарим хувилбартай хүн олон улс чөлөөтэй аялах эрхтэй болж магадгүй юм. Ерөнхийдөө "ногоон пасспорт"-оор зөвхөн биеийн тамирын заал, концертын танхим, зоогийн газар гэх мэт бөөгнөрөл үүсэх магадлалтай газруудад нэвтрэхийг зөвшөөрөх аж.
Зарим улс орнууд бусад вирусийн эсрэг вакцинжуулалтыг баталгаажуулах шаардлагатай байдаг.
Жишээлбэл, шар халууралт. АНУ-ын олон муж улсын сургууль, өдөр өнжүүлэх газрууд ч мөн адил. Гэхдээ нийгэм даяар хязгаарлалт хийх жишиг бага байна.
"Хэрэв вакцин нь янз бүрийн зүйл хийх паспорт болвол бид Ковидид аль хэдийн хамгийн их нэрвэгдсэн ард иргэдийг дахиад ард орхигдохыг харах болно" гэж нийгмийн эрүүл мэндийн мэргэжилтэн хэлсэн юм.
Б.Бүжлхамаа
www.nytimes.com