Оросын сөрөг хүчний улстөрч Алексей А.Навальный хорих ялаа Орос улсад хатууд тооцогддог сахилгын шийтгэлээрээ нэрд гарсан хорих ангид эдлэх гэж байна гэж Оросын мэдээллийн агентлагууд даваа гаригт мэдээлэв.
Алексей Навальныйг хоригдлуудтай зүй бус харьцдаг гэгддэг шоронд шилжүүлэх тухай Кремлийн ялыг олон улсад янз бүрээр шүүмжилсний дотор өнгөрсөн зун түүний амь насыг хороох гэж завдсантай ч жишигдэж байна.
Навальный олон сарын турш Берлины эмнэлэгт хордсон биеээ тэнхэрсэний эцэст засгийн газар баривчлахаар заналхийлсэн ч Орос руу буцаж ирсэн. Улмаар түүнийг Герман улсад байх хугацаандаа тэнсэн суллах нөхцлийг зөрчсөн хэмээх шүүх хуралдаанд буруутгаж, хоёр жил гаруй хорих ял оноогоод байна.
Даваа гаригт Европын Холбоо түүнийг яллах үүрэгтэй гэж үзсэн ОХУ-ын дөрвөн өндөр албан тушаалтанд хориг арга хэмжээ аваад байгаа. Энэ холбоо нь дэлхийн хэмжээнд хүний эрх зөрчигчдийг шийтгэх шинэ хуулиар энэхүү эрх мэдлээ анх удаа хэрэгжүүлж байна.
Албан тушаалтнууд нь: Ерөнхий прокурор Игорь Краснов, Александр И.Бастрыкин, хууль сахиулах байгууллага болох Мөрдөн байцаах хорооны дарга, Үндэсний гвардийн дарга Виктор В.Золотов, ОХУ-ын шоронгийн албаны дарга Александр Калашников нар юм.
Европын Холбоо үүнээс гадна орос улсын зургаан хор судлалын эрдэм шинжилгээний төвийг аль хэдийнэ мөн хориглосон байгаа.
Даваа гаригт НҮБ-аас ноён Навальныйг цэргийн зориулалттай мэдрэлийн эм Новичоктой хордуулсан тухай тайлан гарсны дараа Орос улс дахин нэг шүүмжлэлд өртөөд байна.
"Алексей Навальныйг Новичоктой хордуулах нь “санаатайгаар” засгийн газрыг шүүмжилж, эсэргүүцэх хэн бүхний хувь тавилан болно гэсэн тод томруун, ноцтой сэрэмжлүүлэг илгээсэн байж болзошгүй гэж бид үзэж байна" гэж НҮБ-ын хоёр судлаач мэргэжилтэн Агнес Каламард шүүхээс гадуур аллагын талаар болон үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөөний мэргэжилтэн Айрин Хан мэдэгдэлдээ дурджээ.
ОХУ-ын засгийн газарт уг тайлангийн хуулбарыг хоёр сарын өмнө өгсөн боловч хариу өгөх хугацаа дуусахгүйгээр хугацаа өгөхийг зөвшөөрсөн гэж мэдэгдэлд дурджээ.
ОХУ-ын шоронгийн алба хоригдлуудыг дамжин өнгөрөөх болон эхний өдөр, долоо хоногт шинэ шоронд хоригдох Оросын заншлын дагуу Навальный хаана байгааг албан ёсоор мэдээллээгүй байна.
Гэсэн хэдий ч төрийн мэдлийн агентлагуудын мэдээллээр түүнийг хорих магадлалтай нөхцөл байдлын талаар мэдээлж байв. Хорих 2-р колони, мөн IK2-ийн эхний үсгээрээ алдартай тус газар нь Москвагаас зүүн зүгт оросын Европ дахь Владимир мужид байрладаг бөгөөд ноён Навальный Сибирь эсвэл Арктик дахь тус улсын хамгийн хатуу шоронд ялаа эдлэхээр болсныг харуулж байгаа юм.
Тус шорон нь дүрмийг чанд сахиж, хоригдлууд хоорондоо холилдох, хоорондоо ярихыг хориглодог, илүү хатуу, шийтгэлийн байгууламжийг өргөн хүрээнд ашигладаг гэдгээрээ алдартай гэж урьд нь хоригдож байсан хүмүүс болон өмгөөлөгчид ярьж байна.
1930-аад онд байгуулагдсан хорих лагеруудаас бага зэрэг сайжруулж хөгжсөн Оросын колони маягийн шоронгийн хувьд дээрх үзэгдэл ердийн зүйл юм. Хоригдлууд намхан, хоёр давхар барилгад хана, өргөст утсаар хүрээлэгдсэн хэдэн арван бригадын бүлгээр тусгаарлагдаж амьдардаг.
Харуулууд шоронгийн үйл ажиллагааг хянаж байх хооронд бусад нөхөд нь "идэвхтнүүд" гэгддэг бүлэглэл эсвэл "хуулийн хулгайч" гэгддэг гэмт бүлэглэлийн удирдагчидтай хамтран бригадын доторх сахилга батыг сахиулдаг аж.
Хорих 2-р колонийг харгалзагчтай бүлэглэн тэмцэгчид хянадаг гэж урьд нь хоригдож байсан хоригдлуудын хэлж байгаагаар хорих ангийн удирдлага ноён Навальныйгийн амьдралыг ямагт хатуу хянах боломжийг олгоно. Улс төрийн идэвхтнүүдийн хяналтад байдаг шоронг Оросын шоронгийн хэллэгээр “улаан бүс” гэж нэрлэдэг.
Хорих 2-р колони нь “хамгийн улаавтар” шорон юм. Өмгөөлөгч Мариа Эймонт урьд нь энд ял эдэлж байсан хүнийг төлөөлж байсан гэж сөрөг хүчний мэдээллийн сайт болох Open Media-д мэдээлжээ.
Улс төрийн хоригдлуудыг тусгаарлахын тулд бүх зүйлийг хийдэг бөгөөд хоригдлуудтай өмгөөлөгч нь цаг алдалгүй очиж уулзахад хүртэл саад болдог нь техникийн хувьд хууль бус үйлдэл юм гэж тэр мэдээлэлдээ дурьджээ.
Ноён Навальнигийн байгууллага даваа гаригт колонийн талаарх тайлбарыг нийтэлж, хүн амыг удирдахад хамтран сонгогдсон хоригдлуудын үүрэг ролийг онцлон тэмдэглэв.
Жишээлбэл, тус хорих ангийн хамгаалагчид “Би хоригдлуудын амьдралын хэв маягийг дэмжихгүй” гэж хууль ёсны дагуу эрүүгийн хулгайч нарын удирддаг хорих ангиудыг удирддаг хүндэтгэлийн дүрмээс татгалзахыг албадан шаарддаг. Энэ тодорхойлолтын дагуу үндсэндээ идэвхтнүүдийн эрх мэдлийг хүлээн зөвшөөрөх явдал юм, гэхдээ албан ёсоор ярих юм бол арван жилийн өмнө идэвхтнүүдийн бүлгүүд хууль бус байсан тул энэ үнэнч байдлыг нээлттэй хэлэх боломжгүй юм.
2-р колонийн идэвхтэн хоригдлууд хамтран хоригдлуудад өдөрт олон удаа ор засах, хувцас тайлах, дараа нь дахин хувцаслах гэх мэт үүрэг даалгаврыг гүйцэтгэдүүлдэг гэж урьд нь ял эдэлж байсан хүмүүсийн бүртгэлээс харж болно.
Тус колонид хоригдож байсан үндсэрхэг үзэлтэй улстөрч Дмитрий Дёмушкин тусдаа шийтгэлийн бригадын нөхцөл байдлыг ноён Навальный зөрчсөн тохиолдолд салхинд хийсэх нь хүрэмнийхээ товчийг товчлоогүй, сэтгэлзүйн хувьд доромжилсон гэж тайлбарлажээ.
Жишээлбэл, хоригдлууд өглөө бүр сахлаа хусах ёстой боловч сахлын машин барих эрхгүй тул өөрсдөө үүнийг хийхийг хориглоно. Үүний оронд идэвхтнүүд сахлын хутгаар зүсэх, хумс авах нь түгээмэл байдаг гэж тэр нэмж хэлэв.
Хоригдлууд харуулуудтай нүдээрээ харьцахыг хориглож, хөлөө харж байгаад гараараа тэврээд хэдэн цаг зогсдог гэж ноён Дёмушкин "Эхо Москвы" радиод өгсөн ярилцлагадаа хэлжээ. Хоригдлууд бие засах газраа хуваалтгүйгээр ашигладаг бөгөөд үүнийг идэвхтэн хүний дэргэд хийх ёстой гэж тэр хэллээ.
Мөн ноён Дёмушкин "Тэд түүнд шахалт үзүүлэх олон арга замыг олох болно" гэж хэлээд Ноён Навальный 2-р колонид ял эдлэх хугацааг онцлов.
Ийм нөхцөлд "Ямар ч хүний хувийн зан чанар гажна" гэжээ.
Б.Бүжлхамаа
www.nytimes.com