АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгууль хэдхэн хоногийн дараа болох гэж байна.
Америкийн хамгийн баян, ядуу газрууд ижил нэр дэвшигчид саналаа өгөх байх. Баян, ядуу америкчууд нэг хүнд санал өгөхгүй гэх хэвшмэл ойлголт нь өөрөө хангалттай өвөрмөц онцлог юм. АНУ-ын орчин үеийн улс төрийг ойлгохын тулд энэхүү илт зөрчилдөөн, түүнийг бий болгож буй хуваагдлыг ойлгох хэрэгтэй.
2016 онд хамгийн өндөр, хамгийн бага орлоготой мужууд дундаас дундаж орлоготой муж Ардчилсан намд санал өгөх магадлал илүү байв. Өрхийн дундаж орлого багатай 10% мужуудын дунд Клинтон дунджаар 38.7% санал авсан байна. Топ 10%-д багтсан эдгээр мужуудын хувьд Клинтоны санал дунджаар 40.8% байжээ. Үүний эсрэгээр, өнгөрсөн арван жилийн хугацаанд тэрээр 34.2% -иас илүүгүй байв.
Муж улсуудын орлого ба санал хураалтын хоорондын хамаарал U хэлбэртэй бөгөөд 2018 онд ч одоогийн 2020 онд ч мөн ийм харилцан хамааралтай байх бололтой.
Энэ харилцан хамааралтай графикийн нэгэн хачирхалтай ажиглалт бол хамгийн баян мужууд илүү Ардчилсан байх хандлагатай байдаг ч гэсэн чинээлэг хүмүүс Бүгд найрамдах намд санал өгөх хандлагатай байдаг. Хэдийгээр зарим улс төрийн шинжээчид Ардчилсан намыг баячууд, хотын элитүүдийн нам гэж итгэдэг байж болох ч 2016, 2018 онуудад явуулсан санал асуулгаар 50,000 доллараас доош орлоготой өрхийн хүмүүс Ардчилсан намд санал өгөх магадлал өндөр байгааг харуулж байна.
Бага орлого ба Ардчилсан намын дэмжигчдийн хоорондын хамаарал өмнөх шигээ хүчтэй биш ч хэдэн арван жилийн турш байсаар ирсэн. 2016 онд Клинтон 2000 онд ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшиж байсан Аль Горыг ядуу хүмүүсийн дунд дорвитой гүйцэтгээгүй боловч харилцаа хэвээр байна.
Тэгэхээр яаж ийм байж болох вэ? Бүгд найрамдахчууд яаж баян чинээлэг америкчуудын дунд илүү сайн дэмжигчидтэй байдаг хэрнээ хамгийн баян мужуудад муу үзүүлэлттэй байдаг вэ? Хүч чадал нь бага орлоготой америкчуудын дунд байхад хамгийн баян газруудад Ардчилсан намынхан яаж их санал авдаг вэ? Ядуу муж улсад байдаг ардчилсан намыг дэмжигчид сонгуульд хамгийн их оролцдог нь энэ сонирхолтой статистик үзүүлэлтийн хариу байх магадлалтай.
Колумбын Их сургуулийн профессор Эндрю Гельман "Улаан муж, Цэнхэр муж, Баян муж, Ядуу улс: Америкчууд яагаад өөрсдийн саналаа өгдөг вэ?" Номондоо эдгээр парадоксуудыг тайлбарласан байдаг. Гельманы номонд муж улсаар нь харахаас илүүтэйгээр ардчилагчид Калифорни, Нью-Йорк, Массачусетс зэрэг үндэсний хамгийн баян мужуудыг хэрхэн ялж, баян хүмүүсийг давж гарч байгааг судалж үзсэн. Хариулт нь хэдийгээр хамгийн баян муж улсууд Ардчилсан намыг сонгох хандлагатай байгаа ч эдгээр газрууд дотор баячууд Ардчилсан намаас илүү Бүгд найрамдахчуудын төлөө саналаа өгөх хандлагатай хэвээр байна. Зөвхөн Ардчилсан намын олон гишүүдтэй газрууд илүү баян болох хандлагатай байгаа юм.
Кентукки, Нью Йоркийг аваарай: Эхнийх нь Бүгд найрамдах намын бэхлэлт, харин дараагийнх нь найдвартай ардчилсан улс юм. Хоёр мужид баян хүмүүс бүгд найрамдахчуудыг ядуу гэхээсээ илүүтэй дэмжих хандлагатай байдаг. Гэхдээ ерөнхийдөө Кентакигийн сонгогчид бүгд найрамдахчууд руу, Нью-Йоркийн сонгогчид ардчилагчид руу хазайсан байна. Ядуу Кентукичууд Нью Йоркийн баячуудаас илүү бага Трампын төлөө санал өгөх магадлалтай. (Нью-Йоркийнхон Кентакичүүдээс баян)
Хэдийгээр ардчилсан сонгогчид биш ч гэсэн Ардчилсан муж улсууд илүү баян болох хандлагын гол шалтгаан нь Ардчилсан нам хотуудын нам болсон явдал юм. АНУ-ын хамгийн нягт нягтралтай бүх мужууд Ардчилсан намын дэмжигчид бөгөөд тэдгээрийн дийлэнх нь санал өгдөг. (Энэ нь Клинтон яагаад ихэнх мужд 40%-иас бага хувийн санал авсан ч олон нийтийн саналаар дэд ерөнхийлөгч болсны тайлбарлаж байна. Ардчилсан нам хотуудад сайн ажилладаг учраас хамгийн олон хүн амтай мужуудад том ялалт байгуулдаг байна).
Брукингсийн хүрээлэнгийн хүн ам зүйч Уильям Фрей Кварцад ардчилагчдад хотын давуу эрх олгох нь шашин шүтлэг, олон янз байдлын талаархи үзэл бодлоос үүдэлтэй гэжээ. Бүх өндөр орлоготой хот суурин хүмүүс илүү шашин шүтлэгтэй, сонголтыг дэмжиж ажиллах хандлагатай байдаг. Тэд мөн хар арьстай хүмүүс эсвэл бусад өнгөт арьст хүмүүсийг мэддэг байх магадлал өндөр байдаг гэж Фрей хэлээд эерэг үйл ажиллагаа гэх мэт хөтөлбөрөөр олон янз байдлыг дэмжих нь чухал гэж үзжээ. Нийт хүн амын 90 гаруй хувь нь цагаан арьстан гэж тодорхойлсон мужуудад 2016 онд цагаан арьстан цөөнх байсан мужуудын 43%-тай харьцуулахад ГОП дунджаар 70%-ийн санал авсан байна.
Ардчилалыг дундаж давхаргынхан илүү их дэмждэг. Ажилчин ангийн ангийн багш, автобусны жолооч, мужаан нь муждаа “Ардчилсан” байх магадлал өндөр бөгөөд хөдөөгийн дундаж ангиас илүү их мөнгө олдог. Тэд бол ардчилагчид баячуудыг “сэгсрэхгүйгээр” баян газруудад ялалт байгуулдаг шалтгаан юм. Ардчилсан нам бол бусад бүлгүүдийн дунд хотын дундаж давхаргын нам юм.
Хэрэв бид газарзүйн хувьд ойртоод харвал энэ харилцааг илүү сайн ойлгох боломжтой. Орлого, санал өгөх сонголтын талаархи мэдээллийг хувь хүний түвшинд авах боломжгүй боловч бид хошуунаас давж, хөрш зэргэлдээх газрыг харах боломжтой. Кварц Оакланд, Беркли хотуудыг багтаасан Калифорнийн Аламеда тойргийн тооллогын хуудсаар санал хураалтыг шалгасан (Тооллогын хуудсууд нь ойролцоогоор 2000-8000 хүн амьдардаг хорооллууд).
2016 онд Аламеда мужийн нийт сонгогчдын бараг 80% нь Клинтонд өгсөн байна. Гэхдээ зүүн тийш чиглэсэн энэ мужийн дотор ч гэсэн орлого нь таны хэнд санал өгөхтэй хүчтэй холбоотой байдаг. Санал хураалтын хэсгийн түвшний мэдээллээс харахад өрхийн дундаж орлого 40,000 доллараас доогуур байгаа тооллогын бараг бүх хэсэгт хүмүүсийн 90 гаруй хувь нь Клинтонд саналаа өгсөн байна.
Хэрэв хот хөдөөгийн хуваагдал нь баян газрууд яагаад Ардчилсан намд санал өгдөг болохыг тайлбарлаж байгаа бол ядуу газрууд юу болдог вэ? Яагаад хамгийн ядуу мужууд Ардчилсан намыг сонгодог вэ? Америкийн талаархи олон зүйлийн нэгэн адил энэ бол санаанд ургах хамгийн эхний ойгомжтой асуулт юм. АНУ-ын хамгийн ядуу хошууны ихэнх нь хар арьст хүн амтай хөдөө тосгон байдаг. Фрей АНУ-ын хамгийн ядуу 40 мужийн арьсны өнгө, угсаатны будгийн талаархи мэдээллийг цуглуулсан бөгөөд эдгээр хошууны 28 нь Өмнөд мужуудын олонх өнгөт арьстнууд болохыг харуулсан. Ардчилсан нам ялгаварлан гадуурхалтын эсрэг хууль тогтоомжийг дэмжиж ирсэн түүхтэй тул хар Америкчууд Ардчилсан намд орлого, хүн амын нягтралаас үл хамааран санал өгөх магадлал өндөр байдаг. 1940-өөд онд өнгөт арьст сонгогчид Ардчилсан нам ба Бүгд найрамдахчуудын хооронд жигд хуваагдаж байсан боловч 1950-1960 оны иргэний эрхийн хөдөлгөөний үеэр тэд ардчилагчид руу огцом шилжсэн байдаг. Өнөөдөр АНУ-ын хар арьст сонгогчдын бараг 90% нь ардчилсан нам, туранхай ардчилсан гэж өөрсдийгөө тодорхойлдог.
Эндээс Америкийн улс төрийг ойлгохын тулд хотжилт, уралдааны аль алинаас нь эхлэх ёстойг харуулж байна. АНУ-ын эдийн засаг нь гайхалтай бүтээмжтэй хотуудаар удирдуулдаг бөгөөд улс төр нь оршин суугчид болон оршин суудаггүй хүмүүсийн хоорондох хуваагдалд улам бүр чиглэгддэг. Америк дахь цөөн тооны хуваагдал нь үүнийг арилгахад хангалттай том бөгөөд үл хамаарах зүйл бол тус улсын арьсны өнгөөр ялгаварлан гадуурхах урт бөгөөд ичгүүртэй түүх юм.
Бү.Лхамаа